کتاب«متن پنهان اشعار قیصر امینپور» رونمایی شد
کتاب علمی «متن پنهان اشعار قیصر امینپور» تألیف علی سلطانیزاده در دومین روز از همایش پاسداشت زبان و ادبیات فارسی با نقد و بررسی تخصصی رونمایی شد.
به گزارش روابط عمومی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، در این نشست دکتر محمدرضا ترکی، مدیر گروه ادبیات انقلاب اسلامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر علی سلطانیزاده، مؤلف کتاب «متن پنهان اشعار قیصر امینپور»، دکتر اسدی، استادیار بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام و جمعی از علاقهمندان شعر برگزار شد.
دکتر محمدرضا ترکی با گرامیداشت یاد دکتر قیصر امینپور، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی گفت: امیدوارم رویکرد توجه به ادبیات انقلاب اسلامی تداوم داشته باشد، در این راستا بهزودی کتاب «ادبیات پایداری» منتشر میشود.
در این نشست دکترحسینعلی رحیمی، با اشاره به برنامههای گروه ادبیات انقلاب اسلامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال گذشته گفت: یکی از طرحهای سال گذشته گروه انتشار کتاب «متن پنهان اشعار قیصر امینپور» بود. دکتر قیصر امینپور از نامدارترین شاعران انقلاب اسلامی و به نوعی نشاندهندۀ رویکرد گروه به ادبیات انقلاب و معاصر است.
وی اظهار کرد: یکی از سیاستهای گروه ادبیات انقلاب اسلامی توجه به پژوهشهای ممتازی است که در نهادهای دانشگاهی صورت میگیرد و کتاب «متن پنهان اشعار قیصر امینپور» نیز کتابی علمی است که موضوع رسالۀ دکتر سلطانیزاده بوده است.
دکتر علی سلطانیزاده دربارۀ علت نوشتن کتاب «متن پنهان اشعار قیصر امینپور» توضیح داد: جرقۀ اولیه نوشتن این کتاب در دوران کارشناسی ارشد به جهت علاقهای که به دکتر قیصر امینپور داشتم در من زده شد. میخواستم با این کتاب ادای دینی به استادم داشته باشم. بنا به مشغلههایی که داشتم، این فرصت تا پس از درگذشت دکتر امینپور به من دست نمیداد. پس از درگذشت او هر کسی میخواست او را به نام خود مصادره کند و هر کسی برداشتی از شعرهای او داشت. با توجه به شناختی که از دکتر امینپور داشتم و دیدم آنچه از آن صحبتها میشود و آنچه در جامعه از او میبینم، نسبتی با این شاعر ندارد. به این نتیجه رسیدم که رسالۀ دکترای خود را دربارۀ این شاعر بنویسم.
او دربارۀ نام کتاب گفت: در ابتدا عنوان «بینامتنیت» را برای کتاب انتخاب کرده بودم، اما بعد از آن به اصطلاح «متن پنهان» دکتر شفیعی کدکنی در کتاب «معمای هستی» ارجاع و انتخاب کردم.
وی با اشاره به اینکه قیصر امینپور در شعرش از حافظ رونویسی نکرده است، اظهار کرد: قیصر امینپور در اشعارش هر آنچه سعدی، مولوی، حافظ و عطار گفتند را تکمیل کرد؛ در زبان قیصر امینپور نفوذ کلام این بزرگواران زیاد است. اما زبانش رونویسی از حافظ نیست.
در ادامۀ این نشست دکتر محمدرضا ترکی گفت: یکی از خدمتهای قیصر امینپور به دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران پاسخ به ابهامات آیندگان دربارۀ شعر «همزاد عاشقان جهان» است؛ درواقع امینپور در این شعر دربارۀ بخشی از ادبیات معاصر توضیح داده است.
دکتر محمدرضا ترکی دربارۀ نسخۀ اصلی رسالۀ دکتری سلطانیزاده با کتاب «متن پنهان اشعار قیصر امینپور» به معلمی بهعنوان وجه اشتراک قیصر امینپور و سلطانیزاده اشاره کرد: وجه اشتراک امینپور و سلطانیزاده این است که هر دو بهشدت معلم هستند؛ امینپور رفتار و منشاش معلمی است و تعابیری که در اشعارش به کار میبرد، فضای مدرسه را تداعی میکند. شاید دلیل اصلی آن این باشد که او قبل از اینکه شاعر رسمی باشد، شاعر کودک و نوجوان است. در این اثر هم سلطانیزاده ویژگی معلمی خود را با تکرار درس و برخی حرفها نشان داده است.
دکتر اسدی، استادیار ادبیات فارسی دانشگاه ایلام و استاد راهنمای سلطانیزاده در توضیح بینامتنیت در کتاب «متن پنهان اشعار قیصر امینپور» گفت: انباشت متنها موجب تصادم، تلاقی و تنافی در یک متن میشود و متن را متحول و پویا میکند. اگر امروز شعر حافظ همچنان زنده و پویا است، به خاطر این ویژگی است. ما در زمینۀ بینامتنیت نظریهپردازان زیادی نداریم. دکتر شفیعی کدکنی، تنها نظریهپردازی است که در بحث ایستایی و پویایی خیال این نظریه را تولید کرده است.
در ادامۀ این نشست دکتر حسینعلی رحیمی با اشاره به تحریفها در مقابل صیانت از آراء و اندیشههای شعری قیصر امینپور در گروه ادبیات انقلاب اسلامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: تفسیر رأیها دربارۀ دکتر قیصر امینپور به خاطر محبوبیت و دلایل فنی و ادبی پس از درگذشت این شاعر زیاد است؛ روایتهای جدیدی از شاعرانی مثل امینپور ارائه میشود که دغدغهمندان ادبیات انقلاب و معاصر باید بهعنوان یک وظیفۀ ادبی و فرهنگی جلوی این تحریفها و مصادرهها ایستادگی کنند. گروه ادبیات انقلاب اسلامی نمیخواهد کسی این شاعران را مصادره کند. از همین رو وظیفه دارد با شیوۀ علمی نگذارد قطعیات و مستندات تاریخی دگرگون شود و میخواهد غبار جهل و تحریف را از ادبیات انقلاب بزداید.
وی تصریح کرد: فرهنگستان زبان و ادب فارسی یک نهاد حاکمیتی سیاستگزاری و برنامهریزی در حوزۀ زبان است. فعالیت همه گروههای این مجموعه در حوزۀ زبان است و در این زمینه هیچ موازیکاری با دستگاههای دیگر ندارد. ما از تمامی دستگاهها بیرون از فرهنگستان زبان میخواهیم، اگر کار پژوهشی فاخر و ارزشمندی انجام میدهند به ما معرفی کنند، تا پساز همخوان کردن متن با معیارهای فرهنگستان آنها را منتشر کنیم.
در این نشست شرکتکنندگان، ازجمله دکتر زهیر توکلی کتاب «متن پنهان اشعار قیصر امینپور» را نقد و بررسی کردند و نویسنده کتاب نیز توضیحاتی را ارائه کرد.
در این مراسم گوشههایی از مستند «همزاد عاشقان جهان»، روایتی از زندگی قیصر امینپور به نمایش درآمد.