فرهنگستان زبان و ادب فارسی روز یکشنبه، بیست و پنجم اردیبهشتماه ۱۴۰۱، همایش پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در محل تالار وحدت برگزار کرد. در بخشی از این مراسم فرهنگستان زبان و ادب فارسی از دکتر عبدالقیّوم قویم، عضو پیوستۀ خارجی فرهنگستان، به پاس خدمات گرانبهایی که ایشان در مدت بیش از پنجاه سال، با تألیف و ترجمۀ کتاب و نشر آثار ادبی و تحریر مقالات و تدریس و تحقیق و تأسیس و مدیریت مؤسسات علمی در حوزۀ زبان و ادبیات فارسی در کشور افغانستان انجام دادهاند، قدردانی کرد. این مراسم با حضور دکتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر غلامعلی حداد عادل، دکتر علیاشرف صادقی و دکتر سیّد مجتبی حسینی برگزار شد.
دکتر دریا اُرس، سفیر جمهوری ترکیه در ایران نیز از سخنرانان همایش پاسداشت زبان فارسی بود که در سخنانی اظهار کرد: موفقیت شگفتانگیز زبان فارسی بهویژه در بیان موضوعات و مفاهیم حماسی، غنایی، فلسفی، علمی و… باعث شهرت جهانی یافتن شاعران و نویسندگان بسیاری شده است.
او همچنین با بیان اینکه ایران با شعر و ادبیات در سراسر جهان شناخته شده است، اظهار کرد: بیشک زبان فارسی نیز مانند هر زبان دیگری در طول زمان دستخوش تغییرات مهم و اساسی شده است. این تغییر که بهخصوص پس از مشروطه آغاز شده، امروز نیز مطابق با نیازهای زمانه و روزگار ما در حال ادامه است.
سفیر ترکیه سپس بیان کرد: با کمال تأسف میخواهم بگویم زبان فارسی نیز همانند بسیاری از زبانهای بزرگ دنیا عمیقاً تحت تأثیر عناصر منفی عصر دیجیتال، شبکههای اجتماعی و… قرار گرفته است. هجوم فرهنگی، سرازیر شدن واژگان بیگانه در زبانهای ما خطر بسیار بزرگی برای آیندۀ زبانهاست. ما باید بسیار مواظب باشیم در این مسائل. فقط با قوانین و نهادها نمیتوان از یک زبان پاسداشت و صیانت کرد. پاسداشت یک زبان تنها با توجه و احترام خاصی که گویندگان آن زبان نشان میدهند امکانپذیر است و این فقط آموزش میخواهد.
او در پایان یاد و خاطرۀ تمامی هنروران، سخنوران و دانشمندانی را که تا امروز در پاسداشت زبان و ادب فارسی سهم بسزایی داشتهاند گرامی داشت و در نهایت غزلی را از قیصر امینپور قرائت کرد.
دکتر مظفر محمدی، معاون سفیر تاجیکستان در ایران نیز در بخش دیگری از این همایش یادداشتی را درخصوص شاهنامه خواند.