فرهنگ زبان فارسی باستان

فرهنگ زبان فارسی باستان، نوشتۀ دکتر چنگیز مولایی، عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که در دو بخش کلی تدوین یافته است. این لغت‌نامه تا حدودی از شیوۀ مرسوم و متداول در فرهنگ‌نویسی عدول کرده است؛ بدین معنی که از رعایت اختصار در گزارش اطلاعات مربوط به تعریف و تبیین مؤلفه‌های معنایی لغات و تعیین نوع دستوری و ذکر اشتقاق پرهیز کرده و مطالب ذیل مداخل را، تا آنجا که ضرورت داشته است، با ذکر امثله و شواهدی از متون موجود فارسی باستان، همراه با نقد و بررسی آراء محققان در خصوص معانی و وجه اشتقاق لغات، کاربرد نحوی آن‌ها در بافت جملات، قرائت و بازسازی لغات و عبارات آسیب‌دیدۀ کتیبه‌ها همراه ساخته است.
مجموعۀ حاضر در دو بخش گرد آمده است. بخش اول مشتمل بر فهرستی از لغاتی است که در کتیبه‌های فارسی باستان به کار رفته است. این لغات بر اساس مخارج حروف به الفبای اصلی تنظیم شده‌اند. در برابر هر لغت، نخست حرف‌نویسی، سپس واج‌نویسی آن آمده است. در برابر صیغه‌های افعال نیز، پس از حرف‌نویسی و واج‌نویسی، به ریشه‌های آن‌ها در بخش واژه‌نامۀ تفصیلی ارجاع داده شده است. پس از ترتیب الفبایی لغات، اندیشه‌نگارها (Ideogram) یا به تعبیر برخی از محققان واژه‌نگارها (Logogram) ذکر شده است. فهرست علایم و نشانه‌های مربوط به اعداد در خط میخی فارسی باستان قسمت پایانیِ بخش نخست این کتاب را تشکیل می‌دهد.
بخش دوم کتاب با عنوان «واژه‌نامۀ تفصیلی کتیبه‌های فارسی باستان» در واقع پیکرۀ اصلی این لغت‌نامه است. در این بخش ریشه‌های افعال، ستاک‌های اسم و صفت، ضمایر شخصی و موصولی و اشاره، حروف اضافه، حروف ربط و قیود، به ترتیب الفبایی بررسی شده‌اند. مباحثی که ذیل مداخل مربوط به هریک از این مقولات طرح شده عبارت است از: ریشه، ستاک‌های اسم و صفت و ضمایر، حروف اضافه و حروف ربط، اجزای تشکیل‌دهندۀ واژه‌های مرکّب، ضبط صورت‌های صرفی برخی از لغات در ردیف مدخل‌ها، واج‌نویسی لغات و شواهد.
کتاب فرهنگ زبان فارسی باستان، نوشتۀ دکتر چنگیز مولایی، عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است که انتشارات آوای خاور آن را در ۱۰۰۰ نسخه منتشر کرده است.