ضرورت شناخت آسیبهای خط و زبان فارسی در فضای مجازی و ارائۀ راهکار
سهشنبه، اول بهمنماه ۱۳۹۸، نشست «زبان فارسی در فضای مجازی؛ پدیدهشناسی و آسیبشناسی» در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.
در ابن نشست دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دربارۀ ضرورت شناخت آسیبهای خط و زبان فارسی در فضای مجازی و ارائۀ راهکار اظهار کرد:
آسیبشناسی یکی از خصوصیات خط در فضای مجازی را شکستهنویسی است و شکستهگویی که قبلاً در گفتوگوها دیده میشد امروز به فضای مجازی سرایت پیدا کرده و شاهد انواع و اقسام تجربههای خودجوش برای ابداع خطی هستیم که احساسات افراد را منتقل کند.
وی ادامه داد: باید در گروه های ادبیات و زبانشناسی دانشگاهها و پژوهشکدههای مختلف تعریف و جایگاه علمی دقیقی از شکستهنویسی ارائه دهیم. پیش از این شکستهنویسی هرگز موضوع علم واقع نشده بود، اما با تبدیل شکستهگویی به شکستهنویسی باید مطالعات مدونی را آغاز کنیم که شکستهنویسی را مدون و ساماندهی کند.
دکتر حداد عادل در این نشست که به همت گروه زبان و رایانۀ فرهنگستان برگزار شده بود افزود: شکستهنویسی غیر از خط، در زبان فارسی نیز تغییراتی شامل تغییرات صرفی مانند ظهور مصدرهای جعلی یا تغییرات نحوی داده است که باید بررسی شود.
وی تأکید کرد: مهمترین وظیفۀ فرهنگستان شناخت واقعیتهای فضای مجازی، بهویژه از حیث ارتباط آن با خط و زبان فارسی و بعد آسیبهای متوجه آن با رویکردی واقعبینانه است.
رئیس فرهنگستان با تأکید بر پذیرش گونۀ زبانی در فضای مجازی تصریح کرد: آسیبشناسی جامع و ارائۀ درمان برای آسیبها بر اساس ضوابط وظیفۀ دیگری است که فرهنگستان باید در کنار دیگر نهادهای مربوط انجام دهد.
وی همچنین با اشاره به اهمیت فضای مجازی در زندگی روزمرۀ همۀ مردم دنیا تأکید کرد: فضای مجازی پدیدهای شگرف است که نقطۀ عطفی در تاریخ بشر و قابل مقایسه با ابداع خط و اختراع ماشین چاپ است.
مسئلۀ فضای مجازی اگر مهمترین مسئلۀ بشر امروز نباشد از مهمترین و کلانترین مسائل است.
دکتر حداد عادل با اشاره به انواع تأثیرات فضای مجازی اظهار کزد: اقتصاد، فرهنگ، علم، امنیت و رسانه از این فضا بهشدت متأثر شدهاند و بهطور کلی فضای مجازی از نظر ارتباطی و مطالعه، سخن گفتن و فهمیدن تأثیری ژرف ایجاد کردهاند.
وی یکی از مهمترین خصوصیات فضای مجازی را تبدیل مفصلخوانی به خلاصهخوانی دانست و گفت: کاربران این فضا به کوتاه خواندن عادت دارند و سیل اطلاعات در این فضا که خیلی هم مفید نیست، و نیز وقتِ کم، این خلاصه خوانی را تشدید کرده است.
دکتر حداد عادل با اشاره به رواج نوع دیگری از گفتن و نوشتن افزود: فضای مجازی بیشتر برای سؤالات کوتاه مناسب است تا جوابهای طولانی و همین خصوصیات باعث شده نسلی معتاد و مشتغل بر عبارات و بندهای کوتاه ظهور کنند.
وی با اشاره به تبدیل شکستهگویی به شکستهنویسی در فضای مجازی تأکید کرد: شکستهنویسی قبلاً در زبان گفتار باب بود و در زبان نوشتار از خط معیار استفاده میشد، اما این خصوصیت اکنون به فضای مجازی رسیده است. باید این واقعیت را بشناسیم، بپذیریم و بدانیم قابل تغییر نیست.
این نشست یکروزه بهعنوان اولین نشست گروه زبان و رایانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و با هدف شناخت جایگاه خط و زبان فارسی و آسیبهای آن در فضای مجازی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.