گزارش مراسم تشییع پیکر استاد نیساری

 یکشنبه، سی‌ام دی‌ماه ۱۳۹۷، مراسم تشییع پیکر زنده‌یاد استاد دکتر سلیم نیساری، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با حضور استادان، دانشجویان، پیش‌کسوتان عرصۀ زبان و ادب، و خانوادۀ ایشان، در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد و پس از آن پیکر ایشان به بهشت زهرا(س) منتقل و در قطعۀ نام‌آوران به خاک سپرده شد.

دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر محمدرضا نصیری، دبیر فرهنگستان، دکتر محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی، مدیر مؤسسۀ اطلاعات، دکتر اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی، دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، جمعی از اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی از جمله استاد احمد سمیعی گیلانی، دکتر حسین معصومی همدانی، استاد اسماعیل سعادت، دکتر علی رواقی، دکتر ژاله آموزگار، دکتر علی‌اشرف صادقی، دکتر مهدی محقق، دکتر محمود عابدی و دکتر محمدسرور مولایی از  حاضران در مراسم تشییع پیکر زنده یاد استاد دکتر سلیم نیساری بودند.

این مراسم با سخنرانی دکتر غلامعلی حداد عادل، استاد احمد سمیعی (گیلانی) و سیروس نیساری، پسر شادروان سلیم نیساری، همراه بود. در پایان این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمود دعایی بر پیکر سلیم نیساری نماز خواند.

دکتر حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی،‌ در این مراسم گفت: برای فرهنگستان، امروز روز تلخ و تأسف‌آوری است که یکی از اعضای پیوستۀ صاحب‌نظر، دانشمند و خدمتگزار را از دست داده است. نیساری از نسلی بود و به نسلی تعلق دارد که در مدرسه‌های نظام آموزشی پس از مشروطیت، یعنی همان مدارس رشدیه در تبریز، تحصیل کرده و محصول دوره‌ای است که ایرانیان برای رشد آموزشی دست به حرکتی در این دوره زدند. از میان دانش‌آموختگان آن دوره افراد متعددی سر برآوردند که یکی از آن‌ها سلیم نیساری بود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه با بیان گزیده‌ای از دوران تحصیل نیساری تا استخدام او در آموزش‌وپرورش و همچنین تحصیل در آمریکا و بازگشت به ایران، دربارۀ خدمات وی اظهار کرد: طول دوران خدمات علمی ایشان نزدیک به ۷۰ سال است. او جزو معدود استادانی بود که هم در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرد و هم در علوم تربیتی. در واقع او پلی میان زبان و ادبیات فارسی و آموزش‌وپرورش بود. این اصطلاح بین‌رشته‌ای آن روزها وجود نداشت، اما اگر بخواهیم آن را در مورد نیساری به کار ببریم درست است.

دکتر حداد عادل با بیان اینکه نیساری شخصیت علمی بین‌رشته‌ای داشت افزود: او یک پایش در دانشگاه و مدرسه و دبیرستان و آموزش به دانش‌آموزان و پای دیگرش در علوم تربیتی و توجه به دستور خط فارسی و نگارش کتاب فارسی برای مدارس، با توجه به روان‌شناسی تربیتی و علوم نوین بود. او به این مسئله توجه کرد و جزو پیشروانی بود که معتقد بودند برای پیشبرد کشور باید روش‌های آموزشی اصلاح شود. برای همین تألیف کتاب‌های مدرسه را در کارنامه‌شان می‌بینید؛ چون خدمت را بیشتر در تألیف کتاب‌های مدرسه می‌دید تا تألیف کتاب‌های دانشگاه.

وی سپس به عشق و علاقۀ نیساری به حافظ‌پژوهی اشاره و بیان کرد: دکتر سلیم نیساری به حافظ‌پژوهی خدمت بزرگی کرد و آن هم گردآوری تصاویر نسخه‌های خطی حافظ‌پژوهی در کتابخانه‌اش بود. حافظ‌پژوهان سراغ ایشان می‌رفتند و ایشان کریمانه و با بخشندگی این‌ها را در اختیار آن‌ها می‌گذاشت.

او همچنین به صفت‌های مدیریتی و اجرایی نیساری اشاره کرد و گفت: استاد جزو کسانی نبود که به قلم و کاغذ کاری نداشته باشد. وقتی به کارنامۀ ایشان در ۹۸سالگی نگاه می‌کنیم این را می‌بینیم که اهل کار بوده است. او  رئیس دفتر هفت تن از وزیران آموزش‌وپرورش بود و این نشان‌دهندۀ لیاقت و کاردانی ایشان است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامه به گردآوری تمبر توسط نیساری اشاره و اظهار کرد: سلیم نیساری مردی سلیم‌النفس بود و هرکس این نام را روی او گذاشته بود درست بود، چرا که کم‌گوی و گزیده‌گوی بود.

حداد عادل در پایان بخشی از مقالۀ محمدابراهیم باستانی پاریزی را که در جشن‌نامۀ مرحوم نیساری به چاپ رسیده است قرائت کرد.

استاد احمد سمیعی (گیلانی)، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دیگر سخنران این مراسم بود. او با بیان اینکه نیساری در دورۀ تحصیلش در رشتۀ ادبیات یکی از ۴۰ نفر هم‌شاگردی‌های او بوده است گفت: از میان آن ۴۰ نفر در حال حاضر حدود چهار یا پنج نفر را به خاطر دارم که آن‌ها کسانی مثل محمد قاضی و سلیم نیساری هستند. هم‌شاگردی‌ها دو دسته‌اند؛ یکی آن‌هایی که فقط در کلاس با آن‌ها در ارتباط هستیم و دیگری آن‌هایی که در زندگی هم با آن‌ها ارتباط داریم. ما در فضای دانش‌سرای عالی درس می‌خواندیم. در آن زمان رسم نبود که اول، دبیرستان یا مدرسه تأسیس کنند و بعد به فکر تربیت دبیر باشند. توسعۀ این سازمان وابسته به تربیت استادان بود.

استاد سمیعی همچنین با توصیف فضای دورانی که در مدرسه درس می‌خوانده و همچنین دوران هم‌شاگردی بودنش با سلیم نیساری، به توجه ویژۀ آن مرحوم در کلاس و پژوهش زبان و ادبیات فارسی اشاره کرد.

سیروس نیساری، پسر مرحوم سلیم نیساری، دیگر سخنران این مراسم بود که به نمایندگی از طرف خانواده  در سخنانی اظهار کرد گفت: هرگز فکر نمی‌کردم روزی در سرزمین پدری، در جمع همکاران عزیز پدر باشم، اما بدون او! باور نمی‌کردم که یکی از این روزها پدر ما را وداع خواهد گفت و خصوصاً از همه مهم‌تر اینکه در غربت جان بسپارد. من همیشه از این موضوع وحشت داشتم. باور نداشتم که این گوهر گران‌قدر از پیش ما برود. هرچند می‌دانم کسی که او را در خانه پدر صدا می‌زدیم مردی بزرگ و افتخارآفرین بود.

پسر مرحوم سلیم نیساری همچنین افزود: از او خاطرات بسیاری داریم؛ خاطراتی هم از کار در بیرون و هم در خانه. او مدام در فعالیت بود و در تمام مدت زندگی هرگز بین او و مادرم  جر و بحثی نشنیدیم. همیشه برای ما پدری مهربان و همچنین همسری وفادار برای مادرمان بود. امروز با دیدن شما بیش از هر بار دیگری باور کردم پدرم با قلمش به قلب مردم وارد شده است و تا ابد خواهد ماند. هرچند که امروز غمگین هستم که پس از یک‌ سال درمان نافرجام در پاریس، او درگذشت، اما اینکه در خاطرات هم‌وطنانش همان استاد ثابت‌قدم مانده برای من مایۀ تسکین است.

در پایان مراسم سیروس نیساری به این نکته اشاره کرد که قرار بود برای مراسم تشییع پدرم از میان روزهای مناسب برای برگزاری مراسم روزی را انتخاب کنیم. گفته بودند که بهتر است این روز جمعه باشد، اما چون نتوانستیم روز جمعه برسیم دیدم که روز یکشنبه روز درخت‌کاری است و پدرم هم به باغ و باغبانی علاقۀ خاصی داشتند. این‌چنین شد که این روز را انتخاب کردم.