فناوریهای روز دنیا در امور مربوط به خط و زبان فارسی مانند سایر زبانهای زندۀ جهان قابلیت بهکارگیری دارد. برای رفع نیاز کاربران فارسیزبان لازم است پلی میان ویژگیهای زبان فارسی و سازوکارهای مرتبط با فناوری اطلاعات ایجاد شود. فرهنگستان زبان و ادب فارسی در راستای وظایفی که برای حفظ خط و زبان فارسی در دنیای دیجیتال برعهده دارد، همواره تلاش میکند حضور زبان فارسی را در دنیای فناوری اطلاعات تسهیل کند. در این راستا فرهنگستان تصمیم گرفته است از محصولات نرمافزاری مرتبط با زبان و خط فارسی حمایت معنوی کند. این حمایت معنوی در قالب اعطای نشان فرهنگستان زبان و ادب فارسی به محصولات نرمافزاری است. این نرمافزارها با دادههای محک تهیه شده در فرهنگستان زبان و ادب فارسی ارزیابی خواهند شد و درصورتیکه عملکرد و کارآمدی آنها ۷۵ درصد و بالاتر باشد، نشان فرهنگستان به آنها تعلق خواهد گرفت:
مقررات و شرایط استفاده از نشان فرهنگستان در محصولات نرمافزاری مرتبط با خط و زبان فارسی:
۱- اعطای نشان فرهنگستان زبان و ادب فارسی طی یک فرایند ارزیابی با دادۀ محک تهیهشده در فرهنگستان انجام میپذیرد.
۲- درحالحاضر، فقط نرمافزارهای ویراستاری و غلطیابهای املایی خودکار در فرایند ارزیابی و اعطای نشان مورد توجه هستند.
۳- ملاک ارزیابی محصولات نرمافزاری، آخرین نسخۀ دستور خط مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی (سال نشر: ۱۴۰۱) است که از اینجا قابل دسترسی است.
۴- پیوند معرفی نرمافزاری که موفق به دریافت نشان کارآمدی فرهنگستان زبان و ادب فارسی شود، در وبگاه گروه زبان و رایانۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی قرار میگیرد.
۵- نشان اعطاشدۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فقط مربوط به نرمافزار ارزیابیشده است و شامل سایر محصولات نرمافزاری سازمان/ شرکت متقاضی نمیشود.
۶- فرهنگستان زبان و ادب فارسی نتیجۀ ارزیابی نرمافزار موردنظر سازمان/ شرکت متقاضی را در قالب گزارش آماری که مبتنیبر دستور خط مصوب فرهنگستان است به متقاضی ابلاغ مینماید.
۷- نشان کارآمدی اعطاشدۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی به محصول نرمافزاری از زمان اعطا، به مدت یکسال معتبر است.
۸- درصورت انقضای زمان اعطای نشان کارآمدی فرهنگستان، امکان ارزیابی مجدد محصول وجود دارد.
۹- درصورت ارتقاء و بهروزرسانی نسخۀ ارزیابیشده، سازمان/ شرکت مالک نرمافزار باید فرهنگستان زبان و ادب فارسی را از بهروزرسانی و اعمال تغییرات در نرمافزار ارزیابیشده آگاه نماید.
۱۰- ارسال درخواست ارزیابی نرمافزار ازطریق پرکردن فرم درخواست بههمراه نامۀ پوششی سربرگدار با امضای رئیس سازمان یا مدیرعامل شرکت خطاب به معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی امکانپذیر است.
۱۲- درخواست میتواند ازطریق رایانامه به آدرس lang.comp1403@gmail.com یا ازطریق دورنگار به شمارۀ ۸۸۶۴۲۵۰۰ (۰۲۱) ارسال شود.
۱۳- مدتزمان لازم برای ارزیابی نرمافزار، از زمان ارسال درخواست، حداقل ۳ ماه خواهد بود. شایان ذکر است، در صورت تراکم تعداد درخواستها، این زمان ممکن است افزایش یابد.
۱۴- ارزیابی محصولات نرمافزاری براساس تاریخ دریافت درخواستها انجام میپذیرد.
۱۵- دادههای محک تهیهشده در فرهنگستان زبان و ادب فارسی غیرقابل عرضه و فروش است.
۱۶- در فرایند ارزیابی نرمافزار توسط فرهنگستان، سازمان/ شرکت متقاضی باید دسترسی به تمامی امکانات نرمافزاری را برای ارزیابان مستقر در فرهنگستان فراهم نماید، به نحوی که امکان استفاده از نرمافزار تا سقف حداقل دویستهزار واژه میسر شود.
۱۷- چنانچه لازم باشد نرمافزار در رایانۀ مستقر در فرهنگستان نصب شود، تمامی مراحل نصب و هزینههای مترتب برعهدۀ سازمان/ شرکت متقاضی خواهد بود.
۱۸- فرهنگستان زبان و ادب فارسی متقاضی ارزیابی را بهعنوان مالک محصول نرمافزاری میشناسد. چنانچه در هر مرحله از فرایند ارزیابی، یا پساز اعطای نشان، خلافی درمورد مالکیت نرمافزار اثبات شود، ضمن توقف ارزیابی، نشان اعطاشدۀ فرهنگستان بهصورت یکطرفه سلب خواهد شد و پیوند نرمافزار از وبگاه گروه زبان و رایانه فرهنگستان حذف میشود. فرهنگستان زبان و ادب فارسی مجاز خواهد بود موضوع را ازطریق حقوقی و قضایی از سازمان/ شرکت متقاضی پیگیری نماید.
۱۹- فرهنگستان در مدت ارزیابی، از محصول نرمافزاری موردنظر فقط برای اهداف ارزیابی و نه اهداف سازمانی استفاده مینماید. چنانچه فرهنگستان مایل به استفاده از نرمافزار در بدنۀ اجرایی خود شود، این امر طی تنظیم قرارداد یا تفاهمنامۀ جداگانهای با سازمان/ شرکت مالک محصول انجام میپذیرد.
۲۰- حمایت فرهنگستان زبان و ادب فارسی از محصولات نرمافزاری مربوط به خط و زبان فارسی معنوی است. چنانچه اعطای نشان کارآمدی فرهنگستان بر فروش آن نرمافزار اثر مثبت بگذارد، فرهنگستان تمامی حقوق مادی حاصل از مازاد فروش محصول را از خود سلب مینماید.
فرم ارسال درخواست ارزیابی ابزارهای ویرایشگر فارسی به فرهنگستان زبان و ادب فارسی