گروه ادبیات تطبیقی
تاریخچه
تأسیس گروه ادبیات تطبیقی در جلسۀ ۱۸۵ شورای فرهنگستان در تاریخ ۱۳۷۹/۲/۵ به تصویب رسید و شادروان دکتر جواد حدیدی به مدیریت آن منصوب شد، اما پس از آن هیچ‌گونه فعالیتی در گروه صورت نپذیرفت تا اینکه بار دیگر در جلسۀ ۲۷۱ شورای فرهنگستان، در تاریخ ۱۳۸۳/۴/۲۱ زنده‌یاد استاد ابوالحسن نجفی به مدیریت گروه ادبیات تطبیقی برگزیده شد و این گروه فعالیت خود را آغاز کرد.
هدف‌ها
- معرفی رشتۀ ادبیات تطبیقی به جامعۀ ادبی ایران؛
- بررسی سیر تحولات ادبیات تطبیقی در جهان؛
- معرفی نظریه‌ها و حوزه‌های جدید پژوهشی در ادبیات تطبیقی؛
- تدوین برنامه‌های آموزشی و کتاب‌های درسی این رشته به زبان فارسی؛
- برگزاری همایش، کارگاه و ایراد سخنرانی در زمینه‌های مختلف ادبیات تطبیقی، به‌منظور رشد و گسترش علمی این رشته در ایران.
وظایف
- بررسی روابط ادبیات فارسی با ادبیات کشورهای شرقی و غربی و تأثیر آن‌ها بر یکدیگر؛
- بررسی تأثیر ادبیات کشورهای شرقی و غربی در طول دو قرن اخیر و ارزیابی نقش آن‌ها در پیدایش انواع ادبی جدید، مانند رمان، داستان‌های کوتاه، نمایشنامه، شعر نو؛
- انتشار ویژه‌نامۀ ادبیات تطبیقی؛
- تدوین درس‌نامه‌های ادبیات تطبیقی؛
- ترجمۀ کتاب و مقاله در زمینۀ ادبیات تطبیقی؛
- دعوت از صاحب‌نظران ملّی و بین‌المللی ادبیات تطبیقی برای ایراد سخنرانی؛
- اجرای طرح‌های پژوهشی در زمینۀ ادبیات تطبیقی؛
- برگزاری همایش و میزگرد و کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی؛
- تدوین و گردآوری کتاب‌شناسی ادبیات تطبیقی در ایران و جهان؛
- رشد و توسعۀ مطالعات بینارشته‌ای ادبیات تطبیقی در ایران؛
- ارائۀ مشورت علمی به مراکز و بنیادهای علمی کشور در زمینۀ ادبیات تطبیقی.
مدیر گروه
ایلمیرا دادور (تهران ـ ۱۳۳۱)
تحصیلات
کارشناسی زبان فرانسه، دانشگاه تهران (۱۳۶۸)
کارشناسی ارشد نشانه‌شناسی، نیس (۱۳۷۰)
دکتری ادبیات تطبیقی، نیس (۱۳۷۲)
برخی از آثار
بررسی تطبیقی ساختار داستان کوتاه؛ موندو، لوکلزیو (ترجمه)؛ گل هفت‌رنگ، کاتالیو والنتین (ترجمه)؛ داستان‌های یک خانوادۀ مهربان (ترجمه)؛ کلودیا، دختری عقب‌مانده (ترجمه)؛ جملۀ سحرآمیز (ترجمه)؛ فرهنگ تخصصی واژگان نشانه ـ معناشناسی؛ درآمدی بر ادبیات تطبیقی؛ دیرینه‌شناسی ترجمه میان ایران و فرانسه؛ ترجمه و جزء کلمه یا بیتوته در دوردست؛ تصویرشناسی؛ جسم می‌رود و جان می‌ماند (ترجمه)؛ چه‌کاره خواهم شد؟ (ترجمه)؛ آلیوشا، هانری تروایا (ترجمه)؛ ادبیات سیاه؛ آشنایی با نویسندگان معاصر فرانسوی‌زبان؛ پدر من، بگو نژادپرستی یعنی چه؟، طاهر بن جلون (ترجمه).
معاون گروه
ناهید حجازی، عضو هیئت علمی فرهنگستان (دکتری فلسفه)
اعضای گروه ادبیات تطبیقی
ایلمیرا دادور (دبیر مجلۀ ادبیات تطبیقی)، ناهید حجازی، آبتین گلکار (دکتری زبا‌ن‌های روسی)، ویدا بزرگ‌چمی (کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی و کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی).
پژوهشگر: زهره فرزانه زیده‌سرائی (کارشناس زبان و ادبیات انگلیسی)
فعالیت‌های علمی و پژوهشی
طرح‌های پژوهشی در دست اجرا
ـ انتشار ویژه‌نامۀ ادبیات تطبیقی از ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۹؛
ـ طرح «معرفی وضعیت ادبیات تطبیقی در برخی کشورهای جهان»، ناهید حجازی (اتمام طرح: ۱۳۹۶)؛
ـ طرح «کتاب‌شناسی ادبیات تطبیقی»، ویدا بزرگ‌چمی.
کارگاه‌های آموزشی و پژوهشی
۱. کارگاه نظریه و روش‌های پژوهشی ادبیات تطبیقی (بهمن‌ماه ۱۳۹۱)
۲. کارگاه ۵روزۀ ادبیات تطبیقی (بهمن‌ماه ۱۳۹۷).
انتشارات گروه ادبیات تطبیقی
۱. ویژه‌نامۀ ادبیات تطبیقی
مجلۀ ادبیات تطبیقی فرهنگستان زبان و ادب فارسی که هر ۶ ماه یک بار منتشر می‌شود، به چاپ مقالات پژوهشی و روشمند، و نیز گزارش‌ها و معرفی و نقد کتاب در قلمرو ادبیات تطبیقی اختصاص دارد و در کلیۀ زمینه‌های مرتبط با این قلمرو مطلب می‌پذیرد، ازجمله در موضوعِ روابط و تأثیرات ادبی، نهضت‌های ادبی، انواع ادبی، مضمون‌ها و مایه‌های ادبی، مطالعات ترجمه، ادبیات جهان، ادبیات و جهانی شدن، رابطۀ ادبیات با سایر شاخه‌های علوم انسانی (به‌خصوص سینما، نقاشی، عکاسی، موسیقی، علوم اجتماعی، مطالعات فرهنگی، فرهنگ عامیانه، فلسفه و مطالعات ادیان)، علوم دقیق، بررسی تحلیلی وضعیت ادبیات تطبیقی در کشورهای مختلف جهان، بسط و تبیین نظریه‌های جدید ادبیات تطبیقی، معرفی انجمن‌های علمی و همایش‌های ملی و بین‌المللی، نقد کتاب‌های ادبیات تطبیقی.
۲. کتاب‌ها
از سعدی تا آراگون (جواد حدیدی)؛
تأثیر ادبیات فارسی بر ادبیات فرانسه (جواد حدیدی)؛
تأثیر ادبیات فارسی بر ادبیات انگلستان و آمریکا (حسن جوادی)؛
درس‌نامۀ نظریه‌های ادبیات تطبیقی (علی‌رضا انوشیروانی)؛
نقش ترجمه در ادبیات تطبیقی (ایلمیرا دادور)؛
بررسی برخی مؤلفه‌ها در ادبیات حماسی ایران و روسیه (آبتین گلکار ـ در دست انجام)؛
ادبیات معاصر ایران و فرانسه از دیدگاه نوتاریخ‌گری (کار مشترک ایلمیرا دادور و ناهید حجازی ـ در دست انجام).